PRIKKELBARE DARM SYNDROOM

Damp, Hitte en Qi stagnatie in de darmen

Verstoring tussen hersenen en darmen

Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS) of Irritable Bowel Syndrome (IBS) is een verstoring van de functie van het maag-darmkanaal, met name van de dikke darm. Het is een veel voorkomende chronische darmaandoening. Naar schatting komt het bij ruim 10% van de Nederlanders voor. Bij PDS maakt de darm te veel of juist te weinig bewegingen. Hierdoor kunnen diarree of juist verstopping ontstaan. Bij ruim 60% van de mensen met PDS zijn de zenuwen in de darmwand extra gevoelig. PDS wordt steeds meer gezien als een verstoring in de hersen-darm-as, waarbij de darmen verstoorde signalen aan de hersenen geven. En de hersenen verstoorde signalen aan de darmen, of beide.

Je hersenen en darmen staan voortdurend met elkaar in verbinding. Het zenuwstelsel geeft voortdurend signalen van je darm door naar je hersenen en andersom. Hierdoor ervaar je bijvoorbeeld honger en misselijkheid, maar ook buikpijn, diarree en verstopping. Deze communicatie verloopt via je zenuwstelsel; je kunt dit proces niet bewust zelf sturen of beïnvloeden. Bij PDS is er mogelijk een verstoring in de communicatie tussen de hersenen en darmen ontstaan. Het lijkt erop dat de darmen te veel of te sterke signalen naar de hersenen sturen, waarna de hersenen weer te veel en te sterke signalen naar de darmen sturen. Dit kan verklaren dat mensen met PDS gevoeliger blijken te zijn voor pijnprikkels in de darmen.

Prikkelbare darm geeft wisselende klachten

De meest voorkomende klachten bij PDS zijn buikpijn, buikkrampen, problemen met de ontlasting, een opgezette buik en een opgeblazen gevoel of winderigheid door gasvorming. Het klachtenpatroon is vaak heel wisselend. Sommige mensen ervaren continue klachten, terwijl anderen een langere tijd geen klachten hebben. De hevigheid en de frequentie van klachten kunnen per dag verschillen. Het kan daardoor voor je zelf ook lastiger zijn om op te merken dat het mogelijk om PDS gaat. Omdat veel mensen klachten ervaren die kunnen duiden PDS heeft de Maag Lever Darm Stichting in samenwerking met de Prikkelbare Darm Syndroom Belangenorganisatie (PDSB) een PDS zelftest ontwikkeld. Doe hier de test...

Meest voorkomende klachten
  • Buikpijn, buikkrampen
  • Problemen met de stoelgang
  • Gasvorming
  • Opgezette buik 
  • Opgeblazen gevoel 
  • Winderigheid 

Chinese geneeskunde kan klachten verminderen

Volgens de Chinese geneeskunde wordt prikkelbare darm syndroom met name veroorzaakt door disbalans tussen lichaam en geest (Shen). Door deze balans terug te brengen kan acupunctuur op zichzelf al tot vermindering van de klachten leiden. Toch kan de behandeling soms gecombineerd worden met een kruidentherapie, een (vezel)rijk dieet of massage. Voor patiënten die hun voedings- en bewegingspatroon en hun levensstijl al behoorlijk in balans hebben gebracht, kan acupunctuur de aangewezen therapie zijn om de klachten nu eens definitief aan te pakken. Hoeveel behandelingen nodig zijn, is afhankelijk van de aard en ernst van je klachten.

Algemene tips bij prikkelbare darm syndroom:

Tip 1: let op je voeding

Het immuunsysteem wordt namelijk voor 80% geregeld in de darmen. Buikklachten zijn niet de enige indicatie dat er iets mis kan zijn maar juist die vage chronische klachten, vermoeidheid en mentale issues kunnen hun oorsprong hebben in je darmen. Sterk bewerkte voedingsmiddelen zoals kant-en-klaar maaltijden, fastfood, fabrieksbrood, maaltijdmix, soep en saus uit pot, blik of zakjes, vleeswaren, maaltijdrepen en sportshakes zijn moeilijk te verteren voor ons darmstelsel en verhogen - bij regelmatig gebruik - de kans op ziekte. Maar ook suikers en zoetstoffen (vooral aspartaam), frisdrank, gezoete zuiveldranken, vruchtensap uit pak, alcohol, additieven (geurstoffen, smaakstoffen, kleurstoffen, stabilisatoren, emulgatoren en conserveringsmiddelen), verbrand of zeer donker gebakken voedsel en transvetten worden steeds vaker gezien als infectie-veroorzakers. 

Om je darmen en darmflora gezond te houden, kun je beter verse - liefst biologische - producten eten. Kijk ook naar voedingsmiddelen die je afweer versterken. Zo hebben knoflook en gember krachtige ontstekingsremmende en antibacteriële eigenschappen, zelfs tegen resistente ziekteverwekkers (bacteriën die niet op antibiotica reageren). Blijkt kurkuma het immuunsysteem te stimuleren en auto-immuunziekten te bestrijden. En versterken gefermenteerde voedingsmiddelen zoals zuurkool, zuurdesembrood, kimchi, kombucha, sojasaus, miso, tofu en tempé je darmflora.

En tot slot... Hou een voedingsdagboek bij om te bepalen welke voedingsmiddelen de symptomen verergeren.

Tip 2: vul aan met suppletie

Wanneer je vers en gevarieerd eet, zijn voedingssupplementen meestal niet nodig. Bij een tekort aan vitaminen en/of mineralen, kun je bij slikken. Let bij het kopen van een suppletie dat de hulpstoffen organisch gebonden zijn in plaats van anorganisch, omdat organische hulpstoffen beter worden opgenomen door het lichaam. Voorbeelden van organische hulpstoffen zijn citraat, tauraat, gluconaat, malaat, picolinaat en bisglycinaat. Voorbeelden van anorganische hulpstoffen zijn oxide, sulfaat, chloride, carbonaat en hydroxide. Helaas bevatten de goedkopere (huis) merken, maar ook sommige duurdere A merken vooral anorganische hulpstoffen, dus kijk goed naar de ingrediëntenlijst op de verpakking. Zelf ben ik erg te spreken over de merken Orthica, Golden Naturals, Bonusan en Vitakruid.

Tip 3: blijf in beweging

Zitten is het nieuwe roken en verhoogt de kans op diabetes en hart- en vaatziekten. Beweging heeft een gunstige invloed op je stofwisseling, zowel op de korte als de lange termijn. Afhankelijk van je lichamelijke gesteldheid en conditie kun je beweging aanpassen. Intensief sporten is niet goed voor je gezondheid. Je werkt de stress misschien wel mentaal weg, maar lichamelijk geeft intensief sporten een cortisol-boost, wat de kans op insulineresistentie en een leaky gut weer vergroot. Cortisol komt ook vrij bij stress, niet handig dus. Wandelen in de buitenlucht is voor iedereen gezond. En dat hoeven niet meteen wandelingen van 3 uur te zijn. Zelfs een klein blokje om, even met je neus in de wind, is voldoende om de Qi (levensenergie) in je lichaam te laten stromen en de mist in je hoofd op te laten trekken.

Tip 4: verminder stress

Chronische stress, bijvoorbeeld door een chronische ziekte, werkloosheid of de zorg voor een zieke naaste, heeft een negatieve invloed op bijna alle meetbare functies van het immuunsysteem. Probeer daarom zoveel mogelijk te ontspannen. Denk aan een warm bad met bitterzout, lachen, en langzaam en bewust ademhalen: allemaal dingen waarvan we weten dat ze stress en ontsteking verminderen. Je haalt bewust adem in de verhouding 1:4:2. Adem gedurende 4 seconden in, houd uw adem 16 seconden vast en adem gedurende 8 seconden uit. Probeer vaste momenten te vinden voor deze oefening, bijvoorbeeld bij het wakker worden, tijdens het wandelen of voordat je gaat slapen. Doe drie keer per dag een cyclus van 10 ademhalingen.

Tip 5: zorg voor voldoende slaap

Minder dan 6 uur slaap per nacht onderdrukt de afweer, activeert de genen die betrokken zijn bij ontsteking en verhoogt de kans op obesitas, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten. Ca. 8 uur of meer slaap is waarschijnlijk het beste voor iedereen met chronische gezondheidsproblemen.

Tip 6: klachten aanpakken met acupunctuur

Acupunctuur kan PDS niet genezen, maar wel de klachten wel onderdrukken en verminderen. Acupunctuur kent geen bijwerkingen en kan complementair aan een regulier behandeltraject ingezet worden. Lees meer over acupunctuur...

Tip 7: versterk je lichaam met kruiden

Kruidengeneeskunde kan verlichting geven bij vrijwel alle spijsverteringsklachten, óók in combinatie met medicijnen. Als tinctuur bieden kruiden de beste ondersteuning, omdat ze dan van binnenuit kunnen werken. Maar je kunt ook zelf thuis gebruik maken van kruiden. Zo werkt thee van echte kamille kalmerend bij buikpijn en darmkrampen, en pijnstillend bij gastritis, maag- en darmzweren. En verlichten verse gember- en muntthee o.a. darmkrampen, opgeblazen gevoel en winderigheid. Lees meer over kruiden...