Wat is coeliakie?
Heb je last van spijsverteringsproblemen zoals een diarree, verstopping, een opgezette buik, buikpijn, plakkerige ontlasting of gewichtsverlies? Of juist vage klachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid, bloedarmoede, tekort aan voedingsstoffen, botontkalking (osteoporose en osteopenie), huiduitslag, onvruchtbaarheid of een algeheel gevoel van ziek zijn? Dit kunnen allemaal tekenen van coeliakie zijn. Coeliakie is een auto-immuunziekte die een ontstekingsreactie veroorzaakt wanneer gluten het lichaam binnenkomen. Dit kan leiden tot schade in de dunne darm, waardoor voedingsstoffen slecht worden opgenomen. Coeliakie wordt in de volksmond vaak
glutenintolerantie
of glutenallergie genoemd, maar hier zit toch echt een verschil in. Een allergie of een intolerantie is een overgevoeligheidsreactie van het immuunsysteem. Bij een
auto-immuunziekte
zoals coeliakie, keert het immuunsysteem zich tegen het lichaam zelf.
Beschadiging van de darmen geeft uiteenlopende klachten
Coeliakie (spreek uit: seu-lia-kie) geeft niet bij iedereen duidelijke klachten. De meeste mensen weten niet dat ze het hebben en de ziekte behoort nog steeds tot één van de meest onder-gediagnosticeerde aandoeningen. Geschat wordt dat ongeveer 170.000 Nederlanders coeliakie hebben, ca. 20% van hen weet dat. Coeliakie
wordt uitgelokt door de inname van gluten, een eiwit dat voorkomt in granen zoals tarwe, haver, rogge, gerst, spelt en kamut. In het darmslijmvlies van de dunne darm ontstaan ontstekingen waardoor de darmvlokken (villi) beschadigen. Darmvlokken zijn nodig om belangrijke voedingsstoffen
uit ons voedsel op te nemen. Bij langdurige schade aan het darmslijmvlies worden belangrijke voedingsstoffen niet meer goed opgenomen (malabsorptie) en ontstaan er tekorten
aan vitaminen en mineralen. Dit kan uiteenlopende klachten geven. Bij kinderen heeft dit ook invloed op de groei en ontwikkeling en het ontstaan van ADHD.
En zo is coeliakie ook in mijn leven binnengekomen. De oudste dochter van mijn jongste broertje was als 1-jarige zo ziek dat ze niet meer op haar beentjes kon staan. Mijn broer en zijn vrouw werden van het kastje naar de muur gestuurd, tot er uiteindelijk getest werd op coeliakie. En ja hoor, bingo. De rest van de familie ook meteen gecontroleerd, maar alleen mijn schoonzus bleek het HLA-gen te hebben. Beide moesten direct over naar een glutenvrij dieet. Wat een impact was dat! Reden genoeg om mijzelf er volledig in te gaan verdiepen als acupuncturist, fytotherapeut (kruidengeneeskunde) en natuurvoedingsdeskundige.
"Ongeveer 1% van de mensen heeft coeliakie. Dat komt neer op ongeveer 170.000 Nederlanders, maar slechts 20% weet dat. De symptomen variëren van typische maag-darmklachten tot meer vage klachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid, bloedarmoede, botontkalking, huiduitslag en onvruchtbaarheid. Hierdoor is coeliakie één van de meest onder-gediagnosticeerde ziekten."
Chinese geneeskunde biedt verlichting bij coeliakie
"Stop met het eten van gluten." Dat is het enige advies wat gegeven kan worden na de diagnose van coeliakie. Maar dat is helaas niet voor iedereen meteen de oplossing om weer gezond en fit door het leven te gaan. De traditionele Chinese geneeskunde (TCM) zoals acupunctuur en kruidengeneeskunde kunnen hierbij uitkomst bieden. Binnen de TCM wordt anders naar het lichaam gekeken. Zo ook bij coeliakie. Volgens de TCM-theorie zijn de Maag en Milt - het Aarde element - verantwoordelijk voor de vertering van voedsel. Coeliakiesymptomen zijn binnen de Chinese geneeskunde gerelateerd aan onbalans in Lever-Milt vanuit zwakte van het Aarde-element en een tekort aan Milt Qi. Ofwel de levensenergie die de Milt uit je voeding haalt en door je lichaam transporteert. Wanneer Qi van de Milt zwak is, krijgt het lichaam niet de voedingsstoffen die het nodig heeft. Hier ligt de basis van de behandeling. Door de Milt te versterken, kunnen de darmen sneller herstellen waardoor de opname van voedingsstoffen verbetert, er minder toxines in het bloed komen en klachten als vermoeidheid, hoofdpijn, eczeem, buikpijn verminderen. Ook zul je merken dat je mentaal meer aan kunt, meer concentratie krijgt en een positievere mindset ervaart.
Eten volgens jouw stofwisselingstype
Gezond eten is voor iedereen goed. Heb je last van je darmen en daardoor een verminderde voedingsstoffen opname, dan is gezond eten extra belangrijk. Maar wat is gezond eten? Atkins, raw food, veganistisch… wie kent z’n weg nog binnen alle voedingstrends? De Chinese Geneeskunde blijft hier al 3.000 jaar eenduidig over: alles draait om “balans en harmonie”. En dit is voor ieder mens verschillend. Zo is de één gebaat bij een appel en de ander bij een biefstukje. Gezonde voeding is niet voor iedereen hetzelfde. Melk is goed voor elk... Niet als je geen lactose kunt verdragen. Ontbijten met 2 sneetjes volkorenbrood... Niet als je geen tarwe of gluten kunt verdragen. Ons traditionele Hollandse eten is niet meer van deze tijd, mede doordat deze voedingsmiddelen niet meer van dezelfde kwaliteit zijn als vroeger. Eten volgens je eigen unieke stofwisselingstype
wordt dus steeds meer van belang om gezond en fit door het leven te gaan.
Gezonde voeding betekent terug naar de basis
We leven sinds de jaren 1980 steeds meer in een overmaat consumptiemaatschappij. Winkels en supermarkten zijn 7 dagen per week open, tot laat in de avond. Voedingsmiddelen liggen het hele jaar door te blinken in de schappen. Een appel met een rot plekje laten we liggen, het liefst eten we in de winter nog asperges en we willen kiezen uit tig verschillende soorten pasta en brood. Onze vraag naar voedingsmiddelen is explosief gestegen. We willen snel en gemakkelijk eten, producten moeten zo lang mogelijk houdbaar blijven en er aantrekkelijk uit blijven zien, en tot slot willen we ons eten ook met zo min mogelijk moeite snel op tafel hebben. Dat vraagt om consequenties.
Om te kunnen voldoen aan de enorme vraag naar tarweproducten zoals brood, pasta en andere deegwaren, zijn er afgelopen decennia moderne tarwegewassen ontwikkeld door middel van kruising en veredeling om hogere opbrengsten, ziektebestendigheid en kortere groeicycli te bereiken. Dit maakt de kwaliteit en samenstelling van tarwe anders dan die van vroeger. Het gebruik van pesticiden is toegenomen om het rijpingsproces te versnellen en moderne, snellere verwerkingsmethoden laten minder tijd voor natuurlijke fermentatie, waardoor de gewassen moeilijker te verteren zijn door onze spijsvertering. En om de structuur en houdbaarheid te verbeteren worden nog eens extra gluten toegevoegd, waardoor de totale gluteninname ver boven de ‘gezonde’ norm ligt voor diegene die geboren zijn met een wat gevoeliger opnamesysteem. Dit tezamen resulteert in een groeide samenleving met aanleg voor een tarweallergie, glutenintolerantie en coeliakie.
Zo'n zelfde verhaal zien we op gebied van zuivelproducten. En wat te denken over de uiteenlopende discussie over E-nummers? Hoe we ook denken over gezonde voeding, één ding is duidelijk: het aantal mensen met chronische darmklachten stijgt explosief in de westerse landen. Niet zo vreemd, want ons spijsverteringssysteem is duizenden jaren oud en evolueert niet zo snel als onze voedingsindustrie. Uit onderzoek blijkt dat ons lichaam sinds de oertijd maar weinig is veranderd. Qua uiterlijk misschien wel, maar onze spijsvertering werkt nog op dezelfde manier als toen. De voeding die we nu eten lijkt helemaal niet meer op datgene wat onze voorouders aten. Wil je echt gezond eten, dan zul je terug moeten naar de basis: herkenbare gevarieerde voeding uit de regio en het seizoen en zo min mogelijk bewerkt.
Omdenken is de oplossing
Ik heb mijn kennis over de Chinese voedingsleer uitgebreid met de stofwisselingsleer en natuurdiëtiek. Vanuit de natuurvoeding wordt geadviseerd om voeding zonder gluten (tarwe), dierlijke zuivel (lactose) en ongefermenteerde soja (o.a. sojamelkproducten en sojavleesvervangers) te eten. Reden hiervoor is dat met name deze producten een groot aandeel lijken te hebben in de beschadiging van ons spijsverteringssysteem en daarmee ons immuunsysteem. Nu denk je vast... HELP dan mag ik niks meer eten! Jawel, er gaat juist een wereld voor je open! Het vraagt alleen om af te stappen van je traditionele voedingspatroon. Niet zoeken naar glutenvrije varianten met een hoop toegevoegde suiker, zout en ongezonde E-nummers, maar creatief denken en koken met andere van nature glutenvrije gewassen zoals rijst, maïs, teff, quinoa, amarant, boekweit, cassave, gierst, sorghum en aardappelen. Dit hoeft echt niet moeilijk, duur of tijdrovend te zijn, geloof me. Omdenken is de oplossing en daar kan ik je bij helpen!
