Meridianen: 'onzichtbare' energiebanen in je lijf

Meridianen, je hebt er vast wel eens van gehoord. Met het blote oog zie je ze niet, maar van je kruin tot je aan je vingers en tenen lopen allerlei symmetrische energiebanen (meridianen). Samen vormen ze een ingenieus netwerk met een belangrijke functie: levensenergie (Qi) zo soepel mogelijk door je lichaam transporteren. Maar wat houdt dat nou eigenlijk in? En hoe kunnen we deze oosterse denkwijze integreren met onze westerse anatomie?

Om te begrijpen wat meridianen zijn, moet je eigenlijk eerst weten wat Qi is. Qi (spreek uit tsji) is zo oud als de weg naar Rome. Binnen de oude Chinese gezondheidsleer wordt het gezien als levensenergie die door je lichaam stroomt om zo je organen van energie te voorzien. Deze energie wordt doorgegeven via 12 hoofdmeridianen die door je lijf lopen. Door je bindweefsel wel te verstaan. Bindweefsel ofwel fascia is het vliesachtig weefsel dat als een groot spinnenweb van draden alles in het lichaam met elkaar verbindt. Het omhult onze hersenen, ons ruggenmerg, onze organen, spieren, maar ook alle bloedvaten, zenuwenbanen en lymfevaten. Het is een enorm complex verbindings- en communicatienetwerk, dat door de verschillende lagen van het hele lichaam heen geweven is. In optimale conditie heeft de fascia een fijndradige structuur dat constant kan veranderen. Het wordt daarom ook wel 'levende matrix' genoemd.

Fascia speelt belangrijke rol in ons lichaam

Levende matrix… dat klinkt spannend! Nog niet zo lang geleden werd fascia vooral gezien als 'slechts' ondersteunend weefsel dat spieren, gewrichten en botten omvat. Sinds enkele jaren heeft de wetenschap ontdekt dat fascia een veel grotere en belangrijkere rol speelt in ons lichaam. Onderzoekers van de School of Medicine van de Amerikaanse New York University (NYU) kwalificeerden het vorig jaar zelfs als nieuw orgaan; het interstitium. Huh... vorig jaar pas? Eigenlijk is dat is simpel te verklaren. De westerse anatomie is gebaseerd op het bestuderen van (dood) weefsel onder de microscoop. Om de cellen en andere structuren van het weefsel goed in beeld te krijgen, wordt het van tevoren bewerkt. Dat betekent onder andere dat alle vloeistof uit het weefsel wordt gehaald. Hierdoor stort de fascia als een pannenkoek in elkaar en lijkt het een heel dicht weefsel. En dat is dus altijd de definitie geweest. Recente technologie liet echter de met vloeistoffen gevulde weefsels zien, wat ineens een heel ander perspectief biedt.

Meridianen lopen gelijk met energiebanen in fascia

Dat de fascia bestaat uit een levendige fijndradige structuur, sluit aan bij de bevindingen van de Japanse wetenschapper Dr. Hiroschi Motoyama. Na jarenlang onderzoek naar het bestaan van meridianen binnen ons lichaamsstelsel, ontdekte hij banen van aaneengeketende hyaluronzuurmoleculen in de fascia. Hyaluronzuur, dat gelei-achtig van structuur is, trekt ongeveer duizend maal zijn eigen volume in water aan. Via dit vocht worden zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen van cel naar cel getransporteerd. Daarnaast werkt het als energiegeleider. Volgens Dr. Motoyama lopen de 4.000 jaar oude omschreven meridianen gelijk met de recent ontdekte energiebanen binnen de fascia. Dit zou betekenen dat meridianen wel degelijk een fysieke plaats hebben binnen ons lichaam en net als andere stelsels wetenschappelijk aantoonbaar zijn.

Yin en Yang meridianen

Gaan we terug naar de oude Chinese meridiaanleer dan zijn er zowel vrouwelijke 'yin' als mannelijke 'yang' meridianen. Yang loopt aan de buitenkant van je lichaam waar de zon op schijnt, bijvoorbeeld je rug en de buitenkant van je armen en benen. De Yin meridianen lopen daar waar de schaduw is als de zon schijnt. Dus de binnenkant van je lichaam en de binnenkant van je armen en benen. Elke meridiaan is gekoppeld aan een specifiek orgaan. Toch heeft iedere meridiaan een grotere functie dan alleen het betreffende orgaan. Meridianen hebben namelijk zowel een fysieke, als een psychische kant. Zo gaat de longmeridiaan niet alleen over ademhaling, maar ook over de emotie verdriet. En is de levermeridiaan verstoord? Dan hoeft er met je lever niks mis te zijn, maar kun je wèl last hebben van prikkelbaarheid.

Invloed op onze meridianen

Emoties als angst, woede of verdriet, maar ook stress, slechte voeding of gebrek aan beweging hebben een negatieve invloed op de vochtigheid en dus flexibiliteit van onze fascia. Automatisch betekent dit dus ook een negatieve invloed op de energiedoorstroming van onze meridianen. Het netwerk van draden gaat verkleven en vormt uiteindelijk 'knopen'. Cellen worden onvoldoende gevoed en afvalstoffen niet snel genoeg afgevoerd. Pijn, slecht slapen, prikkelbaarheid, concentratie problemen en energiegebrek zijn het gevolg. En omdat alles in het lichaam met elkaar verbonden is, kan ieder orgaan en iedere cel uiteindelijknegatiefbeïnvloed worden door de uitgedroogde fascia. Binnen de TCG zien we dit als energieblokkades, waardoor Qi niet goed kan stromen door de meridiaanstelsel. Uiteindelijk resulteert dit in problemen met je gezondheid; op fysiek, mentaal of spiritueel niveau.

Er kunnen grofweg 3 dingen mis zijn met je meridianen:

1. Er is teveel energie in een meridiaan
2. Er is te weinig energie in een meridiaan
3. Er is sprake van stagnatie, de doorstroming van de meridiaan is niet goed

Deze toestanden zijn alle drie te beïnvloeden. Op de meridianen die door je lijf lopen zitten bepaalde punten waar de uiteinden van de meridianen aan de oppervlakte van ons lichaam komen. Dit maakt de meridianen als het ware toegankelijk van buitenaf. Blokkades in meridianen kunnen worden opgeheven met behulp van bijvoorbeeld acupunctuur, acupressuur of voetreflexologie. Ook kent de Traditionele Chinese geneeskunde zogenaamde Tui Na massages. Tui Na (spreek uit als twie-na) is een 4.000 jaar oude vorm van massage. Het is de voorloper van Shiatsu en vindt zijn oorsprong in China. Tui Na betekent letterlijk 'duw en grijp' en het is een behoorlijk pittige massage. Even doorbijten, want een goede Tui Na massage zorgt er wel voor dat je 'Qi' energie weer vrij door je lichaam kan stromen. En dat ervaar je meteen!